Milo-fueio(-à-fueio-de-fenoui-de-mar)
Achillea crithmifolia
Asteraceae Compositae
Noms en français : Achillée à feuilles de criste marine, Achillée couvre-sol.
Descripcioun :Aquéu milo-fueio que fai de gràndi coulounìo au sòu, trachis dins li mitan pulèu umide en ribo d'aigo e de camin. Se recounèis à si fueio peludo e grisoulasso, à si gràndi enflourejado blanco-jaunasso e sa forto óudour. Flouris d'ouro à la primo, e tardié à l'autouno après li pluio.
Usanço :Es uno planto que nous vèn di Balkan. Se counèis pas d'usanço particuliero emai l'estùdi di fueio mostre d'interessanto prouprieta contro li baterìo .
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
- Camin
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Éuropenco-Èst
Ref. sc. : Achillea crithmifolia Waldst. & Kit., 1802
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753